,अर्थक्रांती भाग 9

पैसा वसे मनी…
भाग ०१ – पैसा गरज, अपेक्षा, वास्तव, समज व गैरसमज
------------------------------------------
०८. श्रीमंतीच्या वाटेवर
------------------------------------------
पैसे कमावणे हा वेगळा भाग आहे, त्याचे व्यवस्थापन व गुंतवणूक करणे हा एक वेगळा भाग आहे. तर पैसा कमावण्याबद्दल आपण याआधी जाणून घेतले आहे. आज पैशाचे व्यवस्थापन कसे करायचे व पैशाची गुंतवणूक करुन अधिक पैसा कसा कमवायचा हे आपल्याला जाणून घ्यावे लागेल. विजयपथ सिंघानियाचे नाव ऐकल्यावर बऱ्याच जणांना पैशाचे व्यवस्थापन तसेच ते वापरण्याचे अधिकार याबाबतची महत्त्वपूर्णता जाणवेल. विजयपथ सिंघानिया यांच्यासारखा अतिशय हुशार, व्यवस्थापनात तरबेज व अतिशय धाडसी माणूस. त्यांनी अब्जावधी रुपयांचा व्यवसाय केला म्हणजे त्यांच्याकडे व्यवस्थापनाचे ज्ञान होते, मात्र ते ज्ञान वापरताना एका ठिकाणी चूक झाली. अशी एक चूकही महागात पडू शकते. त्यामुळे पैशाचे व्यवस्थापन व त्याची गुंतवणूक करताना नेहमी सजग असले पाहिजे.

किती पैसे कमवावेत? कमावलेल्या पैशातील किती पैसे खर्च करावेत? किती पैसे गुंतवावेत? या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊ या. आपल्या सर्व आर्थिक गरजा (हव्यास किंवा इच्छा नाही) पूर्ण होतील किमान एवढा पैसा कमावणे ही प्रत्येकाची जबाबदारी आहे. त्यापेक्षा किती अधिक पैसा कमवायचा हे ज्याचे त्याने ठरवावे. त्याला कोणतीही उच्च मर्यादा नाही. कमावलेल्या पैशाची विभागणीचे एक उत्तम सूत्र पुढीलप्रमाणे आहे.

कमावलेल्या एकूण पैशातील दहा टक्के गुंतवणूक ही आपले ज्ञान वाढवण्यासाठी करावी. त्यात वेगवेगळ्या प्रकारचे शिक्षणक्रम, कार्यशाळा, व्यक्तिमत्व विकास शिबीरे व पुस्तके खरेदी करणे अशा अनेक गोष्टींचा समावेश करता येतो. तुमचे जेवढे वय आहे. त्यानुसार बचत अथवा भविष्यकालीन गुंतवणूक करण्याचे एक सूत्र आहे. ते सूत्र आपण उद्या जाणून घेऊ या. जसजसे वय वाढत जाईल तसतसे बचत अथवा भविष्याकालीन गुंतवणूक वाढवत गेले पाहिजे हे लक्षात घ्यावे.

त्यानंतर किती पैसे खर्च करावेत? हा प्रश्न येतो. पैसे खर्च करताना आपण स्वतःला नेहमी एक प्रश्न विचारला पाहिजे, तो प्रश्न म्हणजे ही आपली गरज आहे; का आपली इच्छा आहे. बऱ्याच वेळा सुपर मार्केट किंवा ऑनलाईन खरेदी करताना आपण सवलत किंवा स्वस्तात उपलब्ध असतात म्हणून आपण आपल्याला गरज नसलेल्या कितीतरी निरुपयोगी वस्तू खरेदी केलेल्या असतात. खरेदी केल्यापासून एकदाही न वापरलेल्या कितीतरी वस्तू तशाच धूळ खात पडलेल्या आपल्याला दिसतील. अशा वस्तू अथवा सेवा आपण खरेदी करायच्या आधी विचार केला असता, तर तेवढे पैसे आपल्याला इतर ठिकाणी उपयोगी आणता आले असते. सुखवस्तू आयुष्य जगले पाहिजे. इच्छा किंवा मनाला आनंद देणाऱ्या वस्तू सुध्दा खरेदी केल्या पाहिजेत, मात्र त्याचा अतिरेक व्हायला नको इतकेच.

पुढचा महत्त्वपूर्ण मुद्दा म्हणजे पैशाची गुंतवणूक कुठे करावी? एक लक्षात घ्या. एकटा माणूस कितीही धावला तरी मोठ्या प्रमाणात पैसा कमावू शकत नाही. धावण्याला पण मर्यादा आहेत. काम करुन पैसा कमावला पाहिजे; मात्र नुसते काम करुन पैसा कमावत राहिलो, तर प्रत्येक माणसाची काम करण्याची क्षमता ठराविक कालावधीनंतर क्षीण होत जाते. चाळीस वर्षाचा माणूस आठ ते चौदा तास काम करु शकतो. ७० वर्षाच्या माणसाला तेवढा वेळ काम करता येईलच असे नाही. काम करण्याची क्षमता कमी होऊ शकते, मात्र आयुष्यातील पैशाची गरज जिवंत असेपर्यंत असतेच. उतारवयात आरोग्यासाठी अधिकची पैशाची गरज निर्माण होऊ शकते. उमेदीच्या काळात शारीरिक श्रमाने कमावलेले पैसे अशा ठिकाणी गुंतवले पाहिजेत की, त्यामुळे त्याचा उपयोग आपल्याला येणाऱ्या भविष्यात झाला पाहिजे. माणूस काम स्वतः काम करुन पैसे कमावतो. त्याला Active income म्हणतात. जिथे पैशाने पैसा कमावला जातो त्याला Passive income म्हणतात. काम न करता पैसे येण्याचे मार्ग (गाडी, घर, शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड किंवा अन्य) निर्माण करत जावे. कामातून निवृत्त व्हायच्या आधी आपले Passive income हे Active income पेक्षा जास्त झालेले असावे. निवृत्त अर्थात रिटायर झाल्यावर Active income थांबले तरी Passive income त्याची जागा भरुन काढते. आपल्या आयुष्यात सतत पैसे येत राहतील.

- अमोल चंद्रकांत कदम, संपादक, नवी अर्थक्रांती
#rich #money #पैसा #गरीब #श्रीमंत #व्यवस्थापन #MoneyManagement #Investment